Ο ΙΑΣΩΝ ΔΕΠΟΥΝΤΗΣ παρουσιάζει την ποίησή του σε Βιέννη και Ζυρίχη

Με αφορμή τη δίγλωσση έκδοση στα γερμανικά και ελληνικά, από τον εκδοτικό οίκο της Φρανκφούρτη Strömfeld, βασισμένη στην έκδοση του 1998 του «Μανδραγόρα», της ποιητικής συλλογής Systema Naturae, σε μετάφραση του Δημήτρη Δεπούντη, γιου του ποιητή, ο Ιάσων Δεπούντης προσκλήθηκε από τα σημαντικότερα κέντρα της γερμανόφωνης Ευρώπης, το Literarisches Quartier-Alte Schmiede της Βιέννης και το Literaturhaus της Ζυρίχης, για να παρουσιάσει, στις 16 Απριλίου 2007 στη Βιέννη και στις 19 Απριλίου 2007 στη Ζυρίχη, το έργο του στο ξένο κοινό.


Ο Ιάσων Δεπούντης γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1919. Οι σπουδές του εκτείνονται σ` ένα ευρύτατο χρονικό φάσμα (1941-1972) καθώς και σε ποικίλα επιστημονικά πεδία (Δίκαιο, Πολιτική Οικονομία, Παιδαγωγική, Κοινωνιολογία, Ψυχολογία, Μαθηματικά). Στην ποίηση εμφανίστηκε το 1944, με τη συλλογή Μητέρα. Ακολούθησε μια πλειάδα έργων –Η εξορία των Αθανάτων, Από τη θάλασσα (1946), Ακατοίκητη νύχτα (1948), Θάλασσα 2, βυθός, Ο ύπνος των σκίουρων, X.A. Donnet, ο βομβαρδισμός μιας άμαχης πολιτείας κ.ά.- τα περισσότερα από τις εκδόσεις Γ. Φέξη.

Τα έργα του από το 1997 και εξής -Η ορατή (οριακή) υπέρβαση X.A. Donnet, Σε κβαντικό ρυθμό, Η θάλασσα μέσα στην TV κ.ά.- εκδίδονται από το Μανδραγόρα στην έκδοση του οποίου στηρίχτηκε η παρούσα δίγλωσση εκδοχή του ποιητικού έργου Systema Naturae. Η συλλογή αυτή εκδόθηκε συνολικά τέσσερις φορές, έγινε ενθουσιωδώς δεκτή από την Κριτική και θεωρείται από τα αριστουργήματα του ποιητή. Πρωτοκυκλοφόρησε παράνομα, στη διάρκεια της δικτατορίας (1969), από τις εκδόσεις Χρ. Καρανάση, το 1998 από τις εκδόσεις «Μανδραγόρας», και σήμερα κυκλοφορεί από το γερμανο-ελβετικό Οίκο Strömfeld. Η πρόσφατη έκδοση, εμπλουτισμένη με τρία ποιήματα –Οργή και επίκληση στην Αστάρτη, Σε κβαντικό δρυμό, Οι γυναίκες του Βοδιού- γραμμένα στο διάστημα 1997-2006, περιλαμβάνει παράλληλη μετάφραση στα γερμανικά, από το γιο του ποιητή, Δημήτρη Δεπούντη. Το εγχείρημα αυτό της δίγλωσσης έκδοσης υπήρξε απόλυτα επιτυχές: Η απόδοση φαίνεται να έχει εισχωρήσει στην ψυχή των κειμένων, αφήνοντας σχεδόν ανέπαφη τη μουσικότητά τους. Ακόμα και το οπτικό αποτέλεσμα είναι αισθητικά αρμονικό, έτσι όπως «αντικρίζονται» τα ποιήματα στα ελληνικά και στα γερμανικά μοιάζουν να διαλέγονται, να αντικατοπτρίζονται μεταξύ τους.

Ο ποιητής μοιάζει να βιώνει ένα είδος έκστασης, και ο λόγος του να αναβλύζει από μια μέθεξη με την κοινή, πανανθρώπινη Μοίρα, που ορίζεται από τις δύο θεμελιακές συνιστώσες: το Θαύμα της ύπαρξης και το χάος της ανυπαρξίας. Σ` ένα σημείωμά του για το Systema Naturae, ο Ιάσων Δεπούντης δηλώνει την ανάγκη του να υπερβεί τον παραδεδεγμένο (Μορφή / Περιεχόμενο) δυϊσμό της λέξης, αλλά και τη δυσχέρειά του να το πράξει ΣΗΜΕΡΑ. Οι λέξεις ξεπηδούν αυτόνομες, αυθαίρετες, ενίοτε κατακερματισμένες, διαλύονται στα εξ ων συνετέθησαν, συνθέτοντας το δικό τους ρυθμικό κόσμο, καταργούν το λόγο, ενώ παραπέμπουν στο Λόγο –αρχή και τέλος των πάντων.

Το Systema Naturae διατρέχεται από μία βαθιά υπαρκτική – μεταφυσική αγωνία. Πίσω απ` αυτήν διαισθάνεται κανείς έναν πόθο για ένωση με τη Μεγάλη Μητέρα, η οποία εναλλάσσει τα πρόσωπά της· γίνεται άλλοτε η Γαία – Μητέρα, άλλοτε ανατολική θεότητα, άλλοτε η Φύση, άλλοτε η Γυναίκα. Η σχέση του ποιητή με το επέκεινα, με το μετά-τη-φύση, ορίζεται από ένα δημιουργικό, «πεφωτισμένο» αγνωστικισμό. Οξύμωρο; Όχι, αν σκεφτούμε ότι ο δρόμος προς την Αλήθεια περνάει μέσα από την αγνεία, και κοινωνώντας αυτή τη μυστική, ερμητική γλώσσα του Ι.Δ., σιγά σιγά, ανεπίγνωστα, ψηλαφούμε μια πρωτογενή, μυστική σοφία, πέρα από τη γλώσσα και τη νόηση, περισσότερο αντιληπτή με την καρδιά και τις αισθήσεις.

Παράλληλα, και παρά τη μυστικιστική του διάθεση και τη διάχυτη αίσθηση ότι κινείται έξω από το γραμμικό χρόνο, το Systema Naturae δεν αγνοεί το ιστορικό του συγκείμενο. Γράφτηκε άλλωστε σε μια πολιτική συγκυρία (Ιουλιανά, στρατιωτική δικτατορία, Πολυτεχνείο) όπου η συμμετοχή ήταν η μόνη επιλογή, ενώ κοσμογονικές αλλαγές συντελούνταν στο επιστημονικό πεδίο (πτήσεις στο Διάστημα, κατάκτηση της Σελήνης, πληροφορική έκρηξη). Ο ποιητής τα διηθεί όλα αυτά μέσα από το βιωματικό του φίλτρο, με οδύνη, με δέος, με θαυμασμό, κάποτε και με πικρή ειρωνεία, και τα εντάσσει στην ποίησή του, άλλοτε υπαινικτικά, άλλοτε ανοιχτά.